بیماری نیوکاسل بیماری واگیردار و کشنده انواع پرندگان اهلی و وحشی و از جمله طوطی ها و کاسکو می باشد . شدت واگیری بر حسب شدت ویروس بسیار متفاوت است .گاهی بیماری در پرنده بالغ به صورت خفیف بروز می کند و گاهی نیز به فرم حاد یا فوق حاد تظاهر می یابد که در چنین حالتی معمولا علایمی نظیر : بی اشتهایی ، بی حالی ، نارسایی های تنفسی ، اسهال سبز ، علایم عصبی و فلجی بال و گردن دیده می شود. عامل بیماری نیوکاسل در کاسکو پارامیکسو ویروس تیپ یک (PMV1) است . ویروس نیوکاسل به سه گروه خفیف و متوسط و شدید دسته بندی می گردد . بیماری بوسیله آب ، غذا و ظروف آلوده و تماس مستقیم پرنده بیمار با سالم منتقل می شود .
نشانه های بیماری :بیماری در هر سنی طوطی ها را مبتلا می کند . ولی اصولا جوجه ها به این بیماری حساس تر هستند . فرم حاد و فوق حاد بیماری بسیار خطرناک بوده و می تواند در مدت کوتاهی طوطی را از پای در آورد . در فرم های حاد و فوق حاد بیماری علائم تنفسی بصورت سرفه و خس خس های متناوب ، ترشحات مخاطی ، علائم گوارشی نظیر اسهال سبز و علائم عصبی نظیر فلجی بال ها و گردن می تواند در طوطی اتفاق افتد . گاهی اوقات نیز تورم دور چشم ها و گردن دیده می شود .
پیشگیری و کنترل :پیشگیری از این بیماری بر دو اصل رعایت اصول بهداشتی و واکسیناسیون استوار است.
الف ) رعایت اصول بهداشتی :وسایل و ظروف داخل قفس طوطی را باید همیشه تمیز و بهداشتی نگاه داشت و در هنگام تغذیه سعی کرد غذای طوطی را از مراکز و فروشگاه های مطمئن خریداری کرده و در اختیار پرنده قرار داد . از قرار دادن قفس سایر پرندگان نظیر مرغ عشق ، قناری ، کبوتر و ماکیان در کنار قفس طوطی خودداری نمود . در صورت تمایل به خرید یک طوطی دیگر باید طوطی جدید را حداقل به مدت ٢ هفته در محل جداگانه ای قرنطینه کرد و پس از اطمینان کامل از سلامتی وی ، آنرا در قفس جداگانه ای در کنار طوطی قدیمی قرار داد .
ب ) واکسیناسیون :به ۴ صورت قطره ای ، اسپری ، خوراکی و تزریقی در دسترس می باشد و بهتر است از نوع کشته و روغنی آن که بصورت دوگانه ، سه گانه و یا چهارگانه تهیه شده باشد ، پس از مشورت با دامپزشک معالج استفاده نمود .
درمان :این بیماری درمان ندارد و در کشورهایی که طوطی ها را به طور قانونی وارد می کنند ، پس از اعمال مقررات قرنطینه ای چنانچه آلودگی یکی از آنان به این بیماری محرز شود ، تمام گله را کشتار نموده و از ورود آنها به داخل کشور ممانعت به عمل می آید .